Ionica Smeets

In Eureka zoeken Sofie van den Enk en ik wiskundige antwoorden op moeilijke vragen. In de eerste aflevering vraagt Sofie zich af of er een formule is om het WK te winnen. Is er een simpele rekensom die ons de wereldbeker bezorgt?

Voor wie het allemaal nog eens rustig wil nalezen, hierbij een aantal screenshots, links naar extra informatie én de achterliggende wetenschappelijke artikelen.

De uitslagen
Allereerst die epische tabel met de uitslagen van alle wedstrijden op de afgelopen vijf WK’s, zie die patronen!

Klik voor een grotere versie.

De 1-0 komt 66 keer voor, 2-1 54 maal. Hoe meer goals gescoord, hoe zeldzamer het eindresultaat. Zo eindigde maar één wedstrijd in 8-0: die van Duitsland tegen Saoedi-Arabië in 2002. Nederland won met 5-1 van Zuid-Korea in 1998, een uitslag die verder maar één keer meer voor is gekomen.

Dat de meeste wedstrijden op het WK weinig doelpunten kennen, komt doordat de verschillen tussen heel goede teams nogal klein zijn. Hier legt Stephen Jay Gould de wet van (jawel) Gould nog eens uit.

De statistieken
Hier nog eens de plaatjes die Boudewijn de Jongh van Infostrada presenteerde. Daarin kun je zien dat aan het einde van een wedstrijd relatief de meeste doelpunten vallen.

Een goal is goud waard op een WK. Scoor je de 1-0, dan heb je maar liefst 70% kans om de wedstrijd te winnen. Scoor je de 2-0, 3-0 of 4-0, dan heb je zelfs meer dan 90% kans om met een zege naar huis te gaan.

De kleuren van de tenues zijn belangrijker dan je denkt. Bijna alle WK-finales werden gewonnen door een team met een blauw, wit of geel shirt. Alleen Engeland lukte het in 1966 in een rood shirt de wereldbeker mee naar huis te nemen. Geen goed nieuws voor het oranje shirt van het Nederlands elftal…

Wie nóg meer statistieken wil: Numberphile analyseerde de beruchte goal van Iniesta in de WK-finale van 2010. En het artikel Soccer matches as experiments: how often does the ‘best’ team win? berekent (zoals de titel al suggereert) de kans dat het beste team wint.

Netwerken

Deze plaatjes zijn gemaakt door Javier López Peña en Hugo Touchette. Het idee erachter staat in het wetenschappelijke artikel A network theory analysis of football strategies. Voor wie gewoon de plaatjes en analyses wil: die staan op hun site.

De penalty’s

Waarom je wiskundig gezien die bovenhoek moet hebben. Twee keer stelling van Pythagoras, bam-bam,bam, keeper haalt het nooit.
Penalty-deskundige Gyuri Vergouw vertelde ons precies wat de kansen op een rake penalty in verschillende delen van het doel zijn. Lees zijn boek De Strafschop voor nog veel meer cijfers en feiten.

De opstelling
We zagen dat er uit een selectie van 23 spelers maar liefst 53.970.627.110.400 verschillende opstellingen te maken zijn. Professor Gerard Sierksma berekende met zijn computerprogramma uit al deze mogelijkheden de optimale opstelling voor het Nederlands elftal. We hopen dat Louis van Gaal oplet…

Eureka is gemaakt door
Regie: Willem Revis en Tom Roes
Eindredactie: Wim van Dam
Redactie: Sara Plat en Ionica Smeets
Art direction, animaties en leader: Willem Revis
Montage: Camiel Ledderhof

Presentatie: Sofie van den Enk en Ionica Smeets

Productie: Renee de Jong en Julia Klaver
Productie-assistentie: Maya Cohen en Cynthia van Ingen
Uitvoerend producent: Pieter Cerutti
Styling: Petra Reuvers, Revenge Utrecht

Camera: Mick van Dantzig, Mark Glastra van Loon, Sander Roeleveld, Adri Schrover en Albert Stokkers
Geluid: Gideon Bijlsma, Sebastiaan Dijkstra, Charles Kersten, Laurens Kraan, Martin de Pee, Marcel van Stralendorff en René Wolff

Post-productie: Jeroen Weeda
Mixage: Jaim Sahuleka

Producent: Blazhoffski Productions BV, Dahl
Omroep: KRO
Gefilmd met: Sony FS-700, Canon 7D, GoPro Hero 3 Black en DJI Drone

Naar een idee van: Ionica Smeets

Lees hier ook over de andere afleveringen van Eureka!:
Aflevering 2: Hoe word ik honderd?
Aflevering 3: Hoe vind je de ideale partner?
Aflevering 4: Hoe win je een miljoen?