Ionica Smeets

Hoogleraar wetenschapscommunicatie – Universiteit Leiden

Ionica rekent af – Hoe verdeel je de uitgaven in een relatie? (deel 3)


Klik hier voor deel 1 van dit artikel
Klik hier voor deel 2 van dit artikel

Een paar weken terug vroeg ik hier uw advies over het fictieve stel Jo en Robin met ongelijke inkomens. Jo verdient 1.500 euro per maand, Robin 2.500. Ze hebben 2.400 euro aan gezamenlijke lasten. Hoe delen ze die lasten zo eerlijk mogelijk?

U stuurde me meer dan driehonderd oplossingen. Vorige week schreef ik al dat ongeveer één derde van de lezers het eerlijk vindt om de kosten naar rato te delen: ieder legt hetzelfde percentage van zijn inkomen in de gezamenlijke pot.

Diverse lezers beschrijven echter dat ze ooit zo begonnen, maar dat dit systeem op een gegeven moment begon te wringen. Wat gebeurt er als de ene partner minder gaat werken, bijvoorbeeld doordat er kinderen komen? Dan houdt diegene veel minder geld over voor privé-uitgaven. Is dat eerlijk? En wat als de één helemaal geen inkomen heeft, mag die dan nooit iets voor zichzelf uitgeven? Ook al houdt hij het complete huishouden draaiend?

Maar liefst veertig procent van u vindt dat allebei de partners recht hebben op een zelfde bedrag aan “zakgeld”. Sommigen noemen dit het SP-systeem: iedereen krijgt evenveel, ongeacht wie wat binnenbrengt. In het geval van Jo en Robin betekent dit dat ze ieder 800 euro per maand voor zichzelf houden. Jo stort 700 naar de gezamenlijke rekening en Robin 1.700. (Al merken veel verstandige lezers terecht op dat ze er goed aan zouden doen om ook nog te sparen.)

Het mooie is dat dit systeem ook goed werkt als één van de partners geen inkomen heeft: dan maakt de kostwinnaar gewoon het zakgeld over naar de ander. Ook is het zeer elegant bij wisselende inkomens: je kunt domweg al het geld op de gezamenlijke rekening laten binnenkomen en steeds elk hetzelfde bedrag aan zakgeld eraf halen.

spaarvarken

Er zijn lezers die nog een stap verder gaan en verschillende systemen combineren tot een heuse vlaktaks: “Robin en Jo krijgen elk een heffingsvrije voet van 500 euro en betalen 80% over de rest van hun inkomen.” (In dit geval betaalt Jo 800 euro en 1.600 euro van de vaste lasten.) Prachtig, maar ik vrees dat mijn vriend me wazig aan zal kijken als ik dit idee voorstel.

Ik zag tientallen verschillende oplossingen en veel daarvan had ik nooit zelf bedacht. Het aardige is dat veel lezers schrijven dat ze denken dat er maar één goede oplossing bestaat: zoals zij het thuis doen. De meesten van u zijn dan ook dik tevreden met hun eigen systeem, of ze nu de minst-of juist meestverdienende partner zijn.

De mooiste reactie kwam van een weduwe die schreef dat zij ruim veertig jaar lang alles met haar man in één pot deed. Zij was zuinig, haar man gaf makkelijk geld uit. Ze zegt dat ze spijt heeft dat ze het niet anders gedaan hebben. Tot ze aan het eind van haar brief bedenkt dat ze het in context moet zien: haar man was heel royaal voor haar en hun dochter heeft een goede jeugd gehad. Ze besluit dat ze gaat proberen in zijn geest te genieten van haar (en zijn) pensioen.

Dat lijkt me het beste advies voor Jo en Robin: bekijk in het de context van jullie, hopelijk liefdevolle, relatie.

Dit bericht verscheen eerder in de Volkskrant.