Mijn spreekbeurt gaat over het boek Vandaag houd ik mijn spreekbeurt over de anaconda van Bibi Dumon Tak. In dit boek geven dieren spreekbeurten over andere dieren. Ik koos dit boek omdat ik erg van dieren houd en omdat je veel van dit boek leert. Oh, en ook omdat het grappig is.

Zo houdt de gewone poetsvis een spreekbeurt over haaien, maar vertelt daarin vooral heel veel over poetsvissen. Zij halen bijvoorbeeld restjes eten weg tussen de tanden van haaien. En ze eten wondvocht en dode stukjes huid van gewonde haaien. Nóóit bijten ze haaien in hun kont zoals de valse poetsvis wel doet. Maar dat is dus helemaal geen echte poetsvis, vertelt de gewone poetsvis.

De zebra houdt een spreekbeurt over alle dieren die puur zwart-wit zijn, zoals de zebra zelf. Daarbij zijn de regels heel streng: een dier mag echt alleen zwart en wit zijn, dus de zebravlinder doet niet mee omdat hij heel kleine rode puntjes op zijn vleugels heeft. Kijk hier zie je een foto en daar zie je dus die puntjes. Er zijn volgens de zebra behalve de zebra nog zes andere soorten die helemaal zwart-wit zijn. Kunnen jullie ze raden?

Het goede antwoord is: de das, de orka, de panda, het stinkdier, de Maleise tapir en de oostelijke franjeaap. De zebra vertelt dat de zwart-witte dieren elkaar bijna nooit in het wild tegenkomen, omdat ze allemaal op een andere plek wonen. De hermelijn is boos dat hij niet op het lijstje staat, hij is ook helemaal wit met een zwarte staart. Maar de zebra is streng, want in het voorjaar kleurt de hermelijn weer bruin. Maar wie denkt nog een zwart-wit dier te kennen, mag een bewijsfoto mailen naar equus@quagga.za.

De dieren in het boek maken vaak een beetje ruzie met elkaar. Net als bij ons in de klas eigenlijk. Maar ze helpen elkaar ook, bijvoorbeeld als de heremietkreeft het heel spannend vindt om een spreekbeurt te geven. Ook dat is eigenlijk net als bij ons in de klas.

Mijn moeder zegt dat dit ‘antropomorfisme’ heet. Dat woord moest ik opzoeken op Wikipedia en het betekent dat je dieren (of zelfs dingen) laat zien alsof het mensen zijn met allerlei menselijke eigenschappen. Dat doen mensen heel vaak met dieren. Kijk maar eens naar dieren in prentenboeken, daar zie je bijvoorbeeld een merel met een net jasje of een nijlpaard dat op de wc een boekje zit te lezen. Mijn moeder zegt dat dit aan de ene kant stom is: alsof dieren alleen maar leuk zijn als ze op mensen lijkt, maar dat antropomorfisme tegelijk ook een slimme manier is om mensen meer over dieren te leren. Bibi Dumon Tak is dus niet de eerste die dit zo doet. Zo is er bijvoorbeeld ook de podcast Groene Oren van Staatsbosbeheer waarin dieren én planten hun eigen verhaal vertellen. Mijn moeder heeft ook een boek Dr. Tatjana weet raad. waarin dieren liefdesadvies vragen aan seksexpert dr. Tatjana, maar ze zei dat ik dat pas mocht lezen als ik wat ouder ben.

Dit was mijn spreekbeurt. Zijn er nog vragen?

Deze column verscheen op 20 januari 2023 in de Volkskrant.