Ionica Smeets

Hoogleraar wetenschapscommunicatie – Universiteit Leiden

Meer meisjes voor techniek


Deze column verscheen in Technisch Weekblad.

Het is de gemiddelde lezer van Technisch Weekblad misschien even ontgaan, maar vorige week
verscheen de Emancipatiemonitor 2012. Met daarin goed nieuws over meisjes en techniek: op HAVO en VWO kiezen de laatste jaren steeds meer meisjes het profiel Natuur en Techniek. Op de HAVO steeg het percentage meisjes dat dit exacte vakkenpakket koos van tien procent in 2005 naar vierentwintig procent in 2011. Goed nieuws, al merkt de Emancipatiemonitor op dat dit zich (nog) niet vertaalt naar meer meisjes op de technische vervolgopleidingen. Sterker nog, op de universiteit daalde het aandeel meisjes bij bèta-studies zelfs een beetje. Al meldde de TU Eindhoven laatst trots dat dit collegejaar één op de vier eerstejaars een vrouw is, tegenover één op de zes het jaar daarvoor.

Het is geen doel op zich om zoveel mogelijk meisjes richting techniek te lokken. Maar het is wel belangrijk om meisjes die exacte vakken leuk vinden, te stimuleren om er iets mee te doen. Er zijn helaas namelijk nog steeds te veel ouders en leraren die tegen zulke meisjes zeggen dat ze beter iets in de zorg kunnen doen. Omdat exacte vakken niets voor meisjes zijn.

Om dat soort vooroordelen te bestrijden, ga ik een paar keer per jaar naar een middelbare school om te speeddaten met meisjes die voor hun profielkeuze staan. Deze week was ik in Alphen aan de Rijn. In kleine groepjes ontmoetten de scholieren verschillende vrouwelijke bèta’s: onder andere een industrieel ontwerper, een patholoog, een kankeronderzoeker en een natuurkundestudent. Na een korte introductie mochten de meisjes vragen stellen. Werk je wel met mensen? Mag je vaak naar het buitenland? Wist je altijd al wat je wilde worden?

Ik vertelde eerlijk over mijn eigen twijfels toen ik vijftien was en dat ik toen maar besloot om een exact pakket te kiezen, omdat ik daarmee nog steeds elke vervolgstudie kon doen. En hoe blij ik nog steeds ben met mijn keuze, omdat ik nu als wetenschapsjournalist mijn perfecte baan heb gevonden. Na afloop zei een meisje dat ze voor de speeddate dacht dat ze cultuur en maatschappij wilde kiezen, maar dat ze nu toch twijfelde over een exact pakket. Heel goed.

De school noemde de speeddates een groot succes. Vroeger zaten er hooguit één of twee meisjes bij de exacte vakken. Inmiddels is de verdeling bij het profiel Natuur en Techniek 50/50. Veel meisjes gaven aan dat de speeddate de doorslag had gegeven bij hun profielkeuze.

Dus als je dit leest als vrouwelijke ingenieur, overweeg dan om ook eens naar een school te gaan. Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniek VHTO organiseert dit soort speeddates door heel Nederland. Ze geven je tips hoe je met de pubers moet omgaan en praktisch advies als “trek geen kleding aan die vooroordelen over bèta/technische beroepen bevestigt (zoals een overall)”. Ze zoeken altijd meer rolmodellen, dus meld je vooral aan. En wie weet kan de TU dan over een paar jaar melden dat de helft van de student een vrouw is.