Dit is een aflevering van Bakerpraatjes uit het blad Kinderen.

Wetenschapsjournalist Ionica Smeets (32) woont samen met vriend Han en zoon Tex (1). Voor Kinderen zoekt ze elk nummer uit wat er waar is van bakerpraatjes over opvoeding.

Tex speelt graag buiten met zijn buurmeisjes; samen door de modder rollen, steentjes proeven en achter een kat aan rennen. Hij lacht dan breed vanonder een dikke laag zand, snot en grassprieten. Laat hem maar lekker vies worden, denk ik op zo’n moment, dat is goed voor zijn weerstand. Of is dat een fabeltje?

In 1989 kwam de Britse arts David Strachan voor het eerst met de hygiëne hypothese: moderne kinderen zijn te schoon en krijgen daardoor meer allergieën. Strachan was in het bijzonder geïnteresseerd in hooikoorts. Hoe kon het dat hooikoorts vanaf de jaren vijftig een groeiend probleem was, terwijl in de Westerse wereld de welvaart en hygiëne alleen maar toenamen? Ook eczeem, astma en allerlei allergieën kwamen steeds vaker voor.

Strachan ontdekte dat de jongste kinderen uit grote gezinnen minder vaak hooikoorts hadden. Hoe meer oudere broers of zussen, hoe kleiner de kans op hooikoorts. Hetzelfde gold voor eczeem. Strachan opperde dat een infectie op jonge leeftijd kinderen later beschermt. Door een vroege besmetting bouwen ze weerstand op zodat ze later geen hooikoorts, eczeem of allergie krijgen. Maar tegenwoordig is de kans op besmetting veel kleiner dan een eeuw geleden. We wassen onze handen met anti-bacteriële zeep, kinderen spelen minder buiten en gezinnen zijn kleiner. Een oudere broer met een snotneus is nu een waardevolle toevoeging: een mooie kans om jong besmet te raken.

Andere onderzoeken ondersteunen de hygiëne hypothese van David Strachan. Baby’s die in de eerste zes maanden al naar een kinderdagverblijf gaan, krijgen minder vaak eczeem en astma.
Kinderen die opgroeien op een boerderij hebben drie keer minder vaak allergieën dan hun leeftijdsgenoten uit steden of dorpen. Direct contact met allerlei dieren én het drinken van rauwe melk blijken te beschermen tegen astma. Inmiddels begrijpen we ook meer over hoe het lichaam weerstand opbouwt. Bij het voorkomen van allergieën is het vooral belangrijk dat jonge kinderen in aanraking komen met verschillende soorten bacteriën.

Natuurlijk spelen meer factoren een rol. Weinig lichaamsbeweging zorgt bijvoorbeeld voor slechtere longen en huismijt vergroot de kans op astma. Kinderen die binnen voor de televisie zitten hebben dus dubbel pech: ze zitten stil tussen de huismijten. Daarnaast zuchten televisiekijkers nogal weinig, wat ook al niet goed is voor de longen.

Kortom: laat Tex dus maar lekker vies worden, dat is inderdaad goed voor zijn weerstand. De modder waar hij door rolt is niet per se gezond voor hem. Maar buiten zijn, met andere kinderen spelen en de longen uit zijn lijf rennen zijn dat wel.